ΤΑ ΙΔΙΑ ΑΝΑΛΑΤΑ ΚΑΙ ΒΑΡΕΤΑ ΕΙΠΑΝ-ΚΑΝΕΝΑ ΦΩΣ ΣΤΟΝ ΟΡΙΖΟΝΤΑ!
Κοινές δηλώσεις ΥΠΕΞ Ν. Κοτζιά και ΥΠΕΞ Τουρκίας M. Çavuşoğlu μετά τη συνάντησή τους (Αθήνα, 04.03.2016)
N.Κοτζιάς: Καλησπέρα σας. Είναι μεγάλη μου χαρά να είναι κοντά μας σήμερα η τουρκική αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον φίλο Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Mevlüt Çavuşoğlu. Τον καλωσορίζω στην Αθήνα και ελπίζω να μας δοθούν και άλλες ευκαιρίες στο μέλλον να κάνουμε αυτού του είδους τις δημιουργικές, ανοιχτές και ειλικρινείς συζητήσεις.
Εμείς και η κυβέρνησή μας, αλλά και η Ελλάδα συνολικά είμαστε υπέρ της ανάπτυξης – μέσα από δυσκολίες, συχνά – των ελληνοτουρκικών σχέσεων, στη βάση της καλής γειτονίας και του διεθνούς δικαίου.
Η Ελλάδα και η Τουρκία, στον βαθμό που μπορούν να λύσουν τα προβλήματά τους, θα αποτελέσουν ένα ισχυρό σταθεροποιητικό παράγοντα στην περιοχή.
Συζητήσαμε για τις επερχόμενες συναντήσεις μας, δηλαδή για τη Σύνοδο Κορυφής τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες, όπου η Ευρωπαϊκή Ένωση μαζί με την Τουρκία θα συζητήσει το προσφυγικό και, βέβαια, για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία, που γίνεται στη Σμύρνη στις 8 του μήνα.
Συζητήσαμε με τον Mevlüt για τα ζητήματα των σχέσεων ανάμεσα στην Τουρκία και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τις εμπειρίες που έχουμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και για τη συμφωνία συνδρομής του ΝΑΤΟ στην αντιμετώπιση του προσφυγικού.
Με την Τουρκία συζητάμε ιδιαίτερα την εξωτερική πτυχή του Κυπριακού που αφορά τις εκ των συνθηκών της Ζυρίχης και Λονδίνου εγγυήτριες δυνάμεις. Θέλουμε να βρεθεί λύση στο Κυπριακό που να ανταποκρίνεται στις ελπίδες, τους καημούς και τις προοπτικές τόσο των Τουρκοκυπρίων, όσο και των Ελληνοκυπρίων, να μπορούν να νιώθουν ότι ζουν στο σπίτι τους όλοι με ασφάλεια, σε ένα κυρίαρχο, ανεξάρτητο, ομοσπονδιακό, δικοινοτικό, διζωνικό κράτος.
Εκτός από το Κυπριακό, η λύση του οποίου θα είναι μια συμβολή και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, συζητήσαμε για την πορεία των διερευνητικών επαφών. Όπως ξέρετε, την προηγούμενη Τρίτη, δηλαδή πριν από τρεις μέρες, είχαμε τον 60ό γύρο αυτών των συζητήσεων, όπου ανταλλάξαμε σκέψεις και προτάσεις για τα ζητήματα που είναι αντικείμενο των διερευνητικών επαφών.
Όπως είναι φυσιολογικό, αντικείμενο της σημερινής μας συνάντησης ήταν και τα μεγάλα προβλήματα της περιοχής μας και πιο συγκεκριμένα τα προβλήματα που συνδέονται με τον πόλεμο στη Συρία, με την κατάσταση στο Ιράκ, αλλά και με την κατάσταση της Λιβύης. Είναι χώρες με διαφορετική γεωγραφική θέση. Εμείς θέλουμε και ελπίζουμε να σταματήσουν αυτοί οι πόλεμοι, να υπάρξει ειρήνη και να χτυπηθεί στη ρίζα του το προσφυγικό πρόβλημα που συναντάμε μπροστά μας.
Συζητήσαμε βέβαια, όπως είναι φυσιολογικό, και για τις περιοχές και τις χώρες που έχουν μεγάλες αρνητικές επιπτώσεις από τον πόλεμο και από το προσφυγικό. Αναφέρομαι ιδιαίτερα στον Λίβανο και στην Ιορδανία, αλλά και στα μεγάλα ζητήματα που αντιμετωπίζει η χώρα μας και η Τουρκία εξαιτίας του προσφυγικού.
Συμφωνήσαμε και οι δυο ότι το προσφυγικό δεν είναι θέμα Τουρκίας, δεν είναι θέμα Ελλάδας, ούτε μπορεί να περιοριστεί στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα στην ευρωπαϊκή του έκφραση, το οποίο αφορά ολόκληρη την Ευρώπη και βέβαια έχει σφραγίσει και την Ελλάδα και την Τουρκία.
Κουβεντιάσαμε και για τα ζητήματα συνεργασίας. Κουβεντιάζουμε δηλαδή και για τα προβλήματα που υπάρχουν στις σχέσεις μας και για τους τρόπους επίλυσής τους, αλλά συζητάμε πολύ περισσότερο για τα θετικά, για τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να αναπτύξουμε τις σχέσεις ανάμεσα στις δυο χώρες.
Μιλήσαμε για αυτήν τη συνεργασία, που θα είναι και αντικείμενο του Συμβουλίου στη Σμύρνη την Τρίτη. Είδαμε τις συμφωνίες που έγιναν στο παρελθόν. Ορισμένες από αυτές έχουν αρχίσει και τρέχουν μετά από τα τρία προηγούμενα Συμβούλια, σε ορισμένα θέματα όμως πρέπει να γίνει καλύτερη δουλειά για να υλοποιηθούν.
Η συνεργασία μας αφορά πάρα πολλούς τομείς. Πρώτα από όλα, ξέρουμε τη μεγάλη ανάπτυξη που έχει ο τουρισμός. Πάνω από 1.000.000 Τούρκοι τουρίστες έρχονται στην Ελλάδα και αναλογικά περισσότεροι Έλληνες, 700.000, πάνε στην Τουρκία.
Έχουμε τα μεγάλα σχέδια της ενεργειακής συνεργασίας που εκφράζονται πριν απ’ όλα στον αγωγό TAP και στον κάθετο διάδρομο, για τον οποίο πρόσφατα συμφωνήσαμε – και υπέγραψε ο αρμόδιος Υπουργός, ο Πάνος Σκουρλέτης – με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία.
Συζητήσαμε για το πώς μπορούμε να αναπτύξουμε τις εκατέρωθεν επενδύσεις και να αναστρέψουμε την τάση περιορισμού, λόγω της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα και των διεθνών προβλημάτων, του εμπορίου ανάμεσα στις δυο χώρες• πώς μπορούμε, δηλαδή, να συνεργαστούμε και στον τομέα της μεταποίησης.
Το πρόβλημα του προσφυγικού θα συζητηθεί πιο αναλυτικά τη Δευτέρα. Κάναμε μια προετοιμασία που είναι απαραίτητη για τις αντιπροσωπείες μας.
Κάναμε επίσης μια προετοιμασία, που ελπίζω ότι θα εκφραστεί θετικά και επιτυχώς την Τρίτη, όσον αφορά τη συνεργασία μας σε τομείς οικονομικής πολιτικής, κοινών οικονομικών σχεδίων.
Ανάμεσα σε αυτά θέλω να μιλήσω για δύο σχέδια που τα θεωρώ εξαιρετικής σημασίας, καθότι ξέρετε ότι είμαι οπαδός της ανάπτυξης των δικτύων διασύνδεσης των κρατών στην περιοχή.
Είναι το σχέδιο για ένα γρήγορο τρένο από την Κωνσταντινούπολη στη Θεσσαλονίκη – αν μπορούμε μέχρι και την Ηγουμενίτσα. Και είναι το σχέδιο ακτοπλοϊκής διασύνδεσης της Σμύρνης με τη Θεσσαλονίκη, που θα διευκολύνει τόσο τη μεταφορά προσώπων, όσο και εμπορευμάτων.
Η ενεργειακή, σιδηροδρομική και οδική διασύνδεση σε όλα τα Βαλκάνια και σε όλη την περιοχή και ειδικότερα με την Τουρκία συνιστά ένα δίκτυο που διευκολύνει τη σταθεροποίηση και την ασφάλεια, τη συνεργασία και την αλληλοκατανόηση στην περιοχή μας.
Πρέπει να σας πω ότι υπάρχουν πάντα και ζητήματα όπου έχουμε διαφορές, αλλά και ζητήματα που με κοινή αγωνία ψάχνουμε να τα αναπτύξουμε. Οι συζητήσεις μας γίνονται φιλικά, γίνονται σε πλαίσια αγωνίας να αναζητηθούν οι λύσεις και γι’ αυτό νομίζω ότι η σημερινή παρουσία του Mevlüt εδώ στο Υπουργείο μας και στην Αθήνα είναι μια συμβολή στην ανάπτυξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Είναι πολύ κουρασμένος, διότι συμμετείχε στην περιοδεία του Προέδρου της Τουρκίας κ. Erdogan σε τέσσερις χώρες της Αφρικής. Οι κατασκευαστικές τους εταιρείες πάνε καλύτερα από τις δικές μας και έτσι έχουν έργα και εκεί. Επέστρεψε τις πρωινές ώρες σήμερα από αυτό το μεγάλο ταξίδι και θέλω να τον ευχαριστήσω ιδιαίτερα για την επιμονή και υπομονή μετά από ένα τέτοιο ταξίδι να έρθει για να κάνουμε τις συζητήσεις μας. Είναι συζητήσεις φιλικές, γι’ αυτό, άλλη μια φορά, Mevlüt, σε καλωσορίζω στην Αθήνα. Είναι χαρά μας να σε έχουμε εδώ και να συζητάμε έτσι όπως πρέπει για τις σχέσεις ανάμεσα στα δυο κράτη και τους λαούς μας. Ευχαριστώ πολύ.
M. Cavusoglu: Αξιότιμε φίλε Νίκο, σε ευχαριστώ πολύ γι' αυτά που λες, για την ευγενέστατη πρόσκλησή σου, για την ωραία φιλοξενία. Θέλω να σε ευχαριστήσω για λογαριασμό δικό μου και όλης της αποστολής. Ήταν πολύ ευχάριστο το ότι ήρθαμε στην Αθήνα σήμερα και πρέπει να πω ότι χαίρομαι πάντα να σε βλέπω και να συνομιλώ μαζί σου.
Κανονικά η επίσκεψη αυτή θα ξεκινούσε σήμερα το πρωί, αλλά λόγω του ταξιδιού που κάναμε με τον Πρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας στις χώρες της Αφρικής, επιστρέψαμε στην Τουρκία σήμερα το πρωί, κάτι που καθυστέρησε και την έλευσή μας στην Ελλάδα. Στη συνέχεια θα έχουμε συνομιλίες και συνάντηση με τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας και με τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας κ. Αλέξη Τσίπρα.
Πριν αναφερθώ στο προσφυγικό θέμα, θα ήθελα να πω ότι η επίσκεψή μας στην Αφρική δεν ήταν μόνο θέμα διάνοιξης νέων πεδίων δράσης για τους Τούρκους κατασκευαστές, για τις κατασκευαστικές εταιρείες. Έχουμε ένα ευρύτατο πλαίσιο και πεδίο δράσης στην Αφρική, μεταξύ των οποίων είναι και η ανθρωπιστική βοήθεια που μπορούμε να παρέχουμε στις χώρες αυτές.
Στη συνέχεια θέλω να αναφέρω ότι στις συνομιλίες μας με τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών συζητήσαμε διάφορα διμερή και διεθνή θέματα. Επανεξετάσαμε την ημερήσια διάταξη του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη στη Σμύρνη, αλλά πριν από αυτό θα βρεθούμε πάλι μαζί στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα 7 Μαρτίου.
Ως προς τις διμερείς συνεργασίες, οι δυο Υπουργοί Εξωτερικών συμφωνήσαμε ότι δεν αρκεί στα Ανώτατα Συμβούλια να υπογράφουμε διάφορες συμφωνίες, αλλά ότι χρειάζεται αυτές οι συμφωνίες να υλοποιούνται.
Επίσης μιλήσαμε για έργα τα οποία θα βοηθήσουν την περαιτέρω οικονομική και εμπορική προσέγγιση των δύο χωρών, όπως είναι η ταχεία σιδηροδρομική γραμμή που θα συνδέει την Κωνσταντινούπολη με τη Θεσσαλονίκη, όπως είναι η γραμμή που θα συνδέει διά θαλάσσης τη Σμύρνη με τη Θεσσαλονίκη και θα πραγματοποιείται με εμπορευματικού τύπου πλοία.
Στο ενεργειακό επίπεδο, ο καθένας έχει τα οράματά του, τα όνειρά του. Καταλήξαμε ότι πλέον ρεαλιστικά εξ αυτών είναι ο TAP και ο ΤΑΝΑΡ και συμφωνήσαμε ότι η επιτάχυνση των έργων του ΤΑΝΑΡ θα βοηθήσει στην ανάπτυξη και στην επιτάχυνση του ΤΑΡ. Πιστεύουμε ότι θα πρέπει να διευθετηθούν και διάφορα θέματα που υπάρχουν και στις δυο πλευρές.
Ως προς το θέμα της Κύπρου και των ενεργειακών κοιτασμάτων τα οποία θα εκμεταλλευτεί η Κύπρος, το Ισραήλ και ενδεχομένως και η Αίγυπτος, η Τουρκία προτείνει να είναι το έδαφος για τη διαμετακόμιση αυτών των ενεργειακών κοιτασμάτων, του φυσικού αερίου κλπ.
Φυσικά ξέρουμε, και το είπαμε ξανά στην κατ’ ιδίαν συνάντησή μας, ότι υπάρχουν διαφορές και προβλήματα προς επίλυση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ωστόσο είναι πάρα πολύ θετικό ότι συνεχίζονται οι εργασίες των Επιτροπών για τις διερευνητικές συνομιλίες, μία συνάντηση των οποίων πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τρίτη. Και οι δυο πλευρές πιστεύουμε ότι θα πρέπει να αποφεύγουμε οποιαδήποτε παρέμβαση, οποιαδήποτε δήλωση, η οποία θα εντείνει το κλίμα που υπάρχει μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Οι δυο πλευρές συμφώνησαν επίσης ότι στο ζήτημα της επίλυσης του Κυπριακού υπάρχουν θέματα για τα οποία έχουν λόγο και η Μεγάλη Βρετανία και η Ελλάδα και η Τουρκία ως εγγυήτριες δυνάμεις, ωστόσο τον πρώτο λόγο έχει ο κυπριακός λαός, οι δυο κοινότητες και νομίζω ότι η λύση στο Κυπριακό πρέπει να είναι μια αποδεκτή και βιώσιμη λύση, διότι η λύση αυτή θα περάσει από ένα δημοψήφισμα, το οποίο πρέπει να έχει ένα θετικό αποτέλεσμα. Τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία, αλλά κυρίως οι δυο πλευρές στην Κύπρο θα πρέπει να καταλήξουν σε λύσεις οι οποίες μπορούν να γίνουν αποδεκτές από τις δυο κοινότητες. Ξέρω ότι ο φίλος μου ο Νίκος εκπροσωπώντας την Ελλάδα καταβάλλει τεράστια προσπάθεια σε αυτό τον τομέα.
Συζητήσαμε επίσης ενδελεχώς και θα συνεχίσουμε να συζητάμε για τα θέματα που αντιμετωπίζουμε στην ευρύτερη περιοχή, όπως αυτά της Συρίας και του Ιράκ. Πιστεύουμε ότι τα θέματα αυτά δεν αφορούν μόνο την Τουρκία και την Ελλάδα. Είναι θέματα παγκόσμιας και όχι μόνο ευρωπαϊκής εμβέλειας.
Ωστόσο, οι συνέπειες σε ανθρωπιστικό επίπεδο είναι τεράστιες και τις βιώνουν η Ελλάδα και η Τουρκία. Οφείλουμε να εξετάζουμε τι μπορούμε να κάνουμε εμείς ως Τουρκία, εσείς ως Ελλάδα και τι μπορούμε να κάνουμε σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Υπάρχει ένα κοινό πλαίσιο δράσης το οποίο αποφασίστηκε στα τέλη Νοεμβρίου. Όπως είπε προηγουμένως και ο Νίκος, το προσφυγικό θέμα δεν είναι ούτε τουρκικό, ούτε ελληνικό. Το θέμα μας είναι πώς θα το λύσουμε, πώς θα επιλυθεί αυτή η τεράστια ροή, αυτή η προσφυγική και ανθρωπιστική κρίση.
Πρέπει η κάθε μία πλευρά να πάρει τα μέτρα της. Εμείς έχουμε λάβει συγκεκριμένα μέτρα ως προς το θέμα της θεώρησης διαβατηρίων από τρίτες χώρες και είδαμε ότι οι συνέπειες αυτής της νέας νομοθεσίας είναι πάρα πολύ θετικές ως προς τη ροή προσφύγων μέσω Τουρκίας.
Βεβαίως, στηρίζουμε και θα στηρίζουμε πάντα τις νατοϊκές δυνάμεις οι οποίες επιχειρούν στο Αιγαίο για να συνδράμουν σε αυτή την κρίση του Προσφυγικού. Αξιολογούμε σε τακτά διαστήματα και τις διμερείς μας σχέσεις ειδικά στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών. Εμείς γνωρίζουμε και άλλη μια φορά επαναλαμβάνουμε ότι η Ελλάδα είναι ο γείτονας της Τουρκίας με τον οποίο θέλει, επιθυμεί η Τουρκία, να συνεργαστεί και θα πρέπει να εκμεταλλευόμαστε κάθε ευκαιρία για να μπορέσουμε να εμβαθύνουμε το ήδη υφιστάμενο πλαίσιο συνεργασίας.
Θα πρέπει να καταστήσουμε αυτό το πλαίσιο ακόμη πιο αποτελεσματικό. υπάρχουν βεβαίως θέματα και τα οποία αφορούν απευθείας την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει δικά της εσωτερικά προβλήματα.
Ο φίλος μου ο Νίκος είναι ένας πολιτικός που πραγματικά εκτιμώ, είναι ένας πολιτικός κι ένας σκεπτόμενος άνθρωπος ο οποίος αμφισβητεί την πεπατημένη και θέτει τα θέματα υπό διαφορετική οπτική γωνία και είναι μια στάση που εκτιμώ εξαιρετικά.
Ως εκ τούτου είχα την ευκαιρία και την τύχη να τον ακούσω ν’ αναλύει έστω εν συντομία το θέμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το θέμα της παγκόσμιας κατάστασης. Πιστεύω ότι η συνάντηση της Δευτέρας στις Βρυξέλλες και η συνάντησή μας την Τρίτη στη Σμύρνη, θα συμβάλλει έτι περαιτέρω στις διμερείς σχέσεις.
Δημοσιογράφος: Κύριε Υπουργέ Εξωτερικών της Τουρκίας ήθελα να ρωτήσω το εξής: Στο πλαίσιο της συνεργασίας και της συμβολής της Τουρκίας στην αντιμετώπιση του προβλήματος του προσφυγικού, θα ενεργοποιηθεί και θα υλοποιηθεί η συμφωνία που υπάρχει με την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση για την επανεισδοχή των παράτυπων μεταναστών;
Και η δεύτερη ερώτηση, επειδή αναφερθήκατε στη βελτίωση των σχέσεων και στο κλίμα εμπιστοσύνης που πρέπει να υπάρχει μεταξύ των δυο χωρών, ήθελα να ρωτήσω πώς θα συμβάλλει η Τουρκία όταν καθημερινά σχεδόν έχουμε παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου ακόμα και στη ζώνη των 6 ναυτικών μιλίων κι όταν πριν από ένα μήνα μόλις, στο νησί Κίναρος στην καρδιά του Αιγαίου, με αφορμή την πτώση ενός ελληνικού ελικοπτέρου που στοίχισε τη ζωή σε τρεις αξιωματικούς, η Τουρκία διεκδίκησε να κάνει αυτή την έρευνα και τη διάσωση. Αν δεν ξέρετε πού είναι η Κίναρος, θα μπορούσα να σας το μεταφέρω, είναι σα να θέλει η Ελλάδα να κάνει έρευνα και διάσωση στο Τσανάκαλε ή στη Μούγλα. Ευχαριστώ.
M. Cavusoglu: Ευχαριστώ πολύ. Εμείς έχουμε μια συμφωνία επανεισδοχής που υπογράψαμε με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία και με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και κάνουμε προετοιμασίες για να υπογράψουμε και άλλες συμφωνίες επανεισδοχής.
Έχουμε δεχθεί ένα μεγάλο μέρος των αιτήσεων που υποβλήθηκαν από την ελληνική πλευρά προς την Τουρκία για επανεισδοχή και επίσης έχουμε αλλάξει κάποιο νομικό πλαίσιο ως προς αυτό το θέμα και έχουμε τ’ αποτελέσματα αυτού. Νομίζω υπήρξαν 860 αιτήματα επανεισδοχής από την πλευρά της Ελλάδας προς την Τουρκία και έχουν γίνει αποδεκτά σε ποσοστό 99%. Δηλαδή σχεδόν όλα έχουν γίνει.
Ως προς τους αιτούντες άσυλο από τρίτες χώρες, προσπαθούμε και έχουμε ξεκινήσει μια σειρά συμφωνιών με τρίτες χώρες για επανεισδοχή. Όπως είναι το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μαρόκο. Και πιστεύω ότι το προσεχές διάστημα θα έχουμε την ευκαιρία να υλοποιήσουμε αυτές τις συμφωνίες επανεισδοχής που πηγαίνουν πολύ καλά και πρόκειται να υπογραφούν πολύ σύντομα.
Βεβαίως υπάρχει και η ανθρωπιστική διάθεση της τουρκικής συνεισφοράς στο προσφυγικό όπως οι καταυλισμοί που έχουμε χτίσει κοντά στα σύνορα με τη Συρία και όπου μπορούν να μείνουν οι Σύριοι, ο μεγάλος αριθμός των Συρίων προσφύγων.
Βεβαίως το δεύτερο θέμα είναι το θέμα των παραβιάσεων του εναέριου χώρου. Αναφέρομαι σε αυτό που είπα στην ομιλία μου, δηλαδή στις υπάρχουσες νομικές διαφορές μεταξύ των δυο χωρών.
Ωστόσο θέλω να υπογραμμίσω το εξής: Σε θέματα ανθρωπιστικής βοήθειας και σε θέματα συνεργασίας στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας, δεν εκμεταλλευόμαστε την ανθρώπινη δυστυχία για να μπορέσουμε να έχουμε πολιτικά οφέλη. Και αυτό έχει αποδειχθεί στο παρελθόν.
Όταν επλήγη η Τουρκία από μια φυσική καταστροφή όπως ήταν στους σεισμούς, οι πρώτοι που συνέδραμαν την Τουρκία ήταν οι γείτονές της οι Έλληνες. Θέλω να πω ότι τα θέματα που έχουν ανθρώπινη διάσταση δεν πρέπει να τα μπερδεύουμε με πολιτικά και νομικά ζητήματα. Το θέμα «ποιο είναι το δικό σου νησί ποιο είναι το δικό μου», όταν πρόκειται για θέματα διάσωσης, εκεί δε θέτουμε τέτοια θέματα.
Και νομίζω ότι πρέπει πολύ καλά να ξεχωρίσουμε την ανθρώπινη από την πολιτική διάσταση των ζητημάτων που αντιμετωπίζουμε. Ως εκ τούτου και μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε τις συνομιλίες μας με αυτό το πνεύμα.
N.Κοτζιάς: Ήθελα να πω ότι η μάχη ενάντια στο προσφυγικό πρόβλημα και όχι ενάντια στους πρόσφυγες, μερικοί τα μπερδεύουν στη χώρα μας, άλλο αντιμετωπίζω ένα πρόβλημα και άλλο αντιμετωπίζω ψυχές που χρειάζονται βοήθεια, σε αυτή τη μάχη αυτό που συμφωνήσαμε και με τον Υπουργό, είναι ότι χρειάζεται μια μεγάλη συστηματική αντιμετώπιση των νέων δικτύων που έχουν στηθεί, διακινητών, μαφιόζικων δομών, που ο τζίρος τους αυτή τη στιγμή υπολογίζεται στα 6 δισεκατομμύρια.
Το προσφυγικό έμπλεξε και με την παράνομη μπίζνα. Και αυτό θέλει επίσης μια ιδιαίτερη αντιμετώπιση και μια συνεργασία.
Όσον αφορά τα προβλήματα στο Αιγαίο, οι διερευνητικές γίνονται γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο. Για να συμφωνήσουμε πώς θα το υπερβούμε. Η Ελλάδα δεν είναι αναθεωρητική δύναμη, πιστεύει στην καλή γειτνίαση και στην εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου.
Δημοσιογράφος: Είμαι από την Ανδριανούπολη και είχα πάρει μια συνέντευξη από τον κ. Υπουργό. Το ερώτημά μου αφορά το Κυπριακό. Στις συνομιλίες για το Κυπριακό, θα ήθελα να σας ρωτήσω πώς αξιολογείτε την πρόοδο που έχει καταγραφεί σε αυτό το θέμα; Εάν είστε αισιόδοξος; Θα ήθελα να ακούσω την άποψή σας εξοχότατε κ. Υπουργέ.
N.Κοτζιάς: Έχω την κακή συνήθεια όταν μου παίρνουν συνέντευξη να παίρνω και εγώ συνέντευξη. Ρωτάω και εγώ, γιατί νομίζω ότι ο μεγάλος πλούτος στη ζωή είναι να γνωρίζεις ανθρώπους. Αυτό είναι το πιο σημαντικό και από τα λεφτά και από την εξουσία. Είναι οι άνθρωποι και να τους γνωρίζει κανείς.
Αλλά επειδή στην Ανδριανούπολη ήταν να γίνει μια συνάντηση Βουλγαρίας – Ελλάδος – Τουρκίας για τα νερά του Έβρου που η Βουλγαρία δεν μπόρεσε να παρευρεθεί και δεν έγινε τελικά, είχαμε μια συζήτηση πριν με τον συνάδελφό μου τον Mevlut, ότι γνώρισα ένα δημοσιογράφο που είναι από την Ανδριανούπολη και νάτον κάθεται πρώτη – πρώτη σειρά. Εξ ου και το σχόλιο.
Όπως λέω και στις συνεντεύξεις που δίνω και στον τουρκικό Τύπο που έχει την καλοσύνη να με ρωτάει συχνά, το ερώτημα δεν είναι εάν είμαι αισιόδοξος ή όχι. Το ερώτημα είναι ότι πρέπει να δουλέψουμε με τέτοιο τρόπο ώστε να είμαστε αισιόδοξοι. Δηλαδή η αισιοδοξία προκύπτει από τη συμβολή μας στο να λυθούν ζητήματα.
Εμείς όπως ξέρετε, η Ελλάδα, δεν ανακατεύεται στην εσωτερική πτυχή του Κυπριακού, διότι αυτό είναι ένα ζήτημα της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι ένα ζήτημα της ελληνοκυπριακής και της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Εμείς ομιλούμε όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις του Κυπριακού, στα θέματα που συνδέονται με την ιδιότητά μας ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ως εγγυήτριας δύναμη, μαζί με την Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο πάνω σε αυτό. Γνωρίζετε τη θέση μου ότι εμείς αυτό το καθεστώς το θεωρούμε αναχρονιστικό, ότι τα παράγωγα αυτού του καθεστώτος πρέπει να καταργηθούν. Αυτά είναι ζητήματα που τα συζητάμε με τον Mevlut πολύ συχνά, πολύ συχνότερα απ’ ό,τι φαίνεται στη δημοσιότητα. Διότι ξέρετε, η εξωτερική πολιτική δεν είναι χώρος δημοσίων σχέσεων, ούτε χώρος για να δείξουμε εάν δουλεύουμε ή όχι. Είναι χώρος, ο οποίος θέλει και τη σιωπή και την ηρεμία και τη νηφαλιότητα και τη διαμόρφωση καλών σχέσεων που εμείς έχουμε ανάμεσα σε ανθρώπους ώστε να μπορούν με εμπιστοσύνη μεταξύ τους να συμβάλουν στη λύση ζητημάτων.
Τώρα, εάν έχει κάνει πρόοδο. Νομίζω, όσο μπορώ να παρακολουθώ και όσο δικαιούμαι, ότι σε πολλές πτυχές που αφορούν το Κυπριακό, εσωτερικές πτυχές, οι δυο πλευρές έχουν κάνει πρόοδο και υπάρχει μια σειρά από προσεγγίσεις που μπορούν να διευκολύνουν τη συνολική συμφωνία.
Το Κυπριακό, επειδή αυτά έχουν συζητηθεί, ή συζητιούνται προς το τέλος τους, έρχεται στα μεγάλα θέματα. Εδαφικό, οικονομική πτυχή της λύσης του προβλήματος, διακυβέρνηση, εγγυήσεις, παρουσία ξένων στρατευμάτων, έρχονται τα πιο δύσκολα, αλλά η προετοιμασία που έχει γίνει στα υπόλοιπα, είναι καλή.
Και αυτό που είπε ο Mevlut που συμφωνούμε οι δυο μας, είναι ότι πρέπει η λύση να θεωρηθεί δίκαια και αποδοτική και για τις δυο πλευρές, για τις δυο κοινότητες της Κύπρου, αλλά και για τις τρεις μικρές μειονότητες, όπως συνηθίζω εγώ να υπογραμμίζω. Μαρωνίτες, Λατίνους και Αρμένιους. Μικρές κοινότητες, αλλά υπαρκτές. Έχουν κι αυτοί τα δικαιώματά τους.
Η λύση πρέπει να είναι τέτοια που και οι δυο και οι Τουρκοκύπριοι και οι Ελληνοκύπριοι και όλοι οι άλλοι να νιώθουν ότι είναι το σπίτι τους, ότι αξίζει να το υπερασπιστούν, να το αναπτύξουν, ότι μπορούν να ονειρεύονται ότι τα παιδιά τους θα μείνουν, θα μεγαλώσουν, θα προκόψουν, που λέμε στην Ελλάδα, σε αυτό το νησί. Να έχουν και οι δυο αισθήματα ασφάλειας και να εξαλειφθεί κάθε αίσθημα φόβου εξαιτίας πολλών ιστορικών παραγόντων που δεν είναι της στιγμής. Έχω μιλήσει κατά καιρούς δημόσια γι’ αυτά. Πέρσι πρώτη φορά εξερχόμενος από τον ΟΗΕ μίλησα περί αυτών των ζητημάτων.
Αυτό που θέλω να πω είναι για άλλη μια φορά, ο ρόλος ο δικός μας είναι να βοηθήσουμε σε μια σωστή λύση, στη βάση του διεθνούς δικαίου, των πανανθρώπινων αξιών, των επιλογών που κάνουν οι ίδιοι οι Κύπριοι.
Έχουμε κάνει βήματα, πρέπει να βρούμε τον τρόπο να λύσουμε πιο δύσκολα ζητήματα. Η κουβέντα που κάνουμε, δίνει το δικαίωμα να νιώθει κανείς ότι έχει το δικαίωμα να δημιουργήσει την αισιοδοξία και μια καλή λύση.
Κοινές δηλώσεις ΥΠΕΞ Ν. Κοτζιά και ΥΠΕΞ Τουρκίας M. Çavuşoğlu μετά τη συνάντησή τους (Αθήνα, 04.03.2016)
N.Κοτζιάς: Καλησπέρα σας. Είναι μεγάλη μου χαρά να είναι κοντά μας σήμερα η τουρκική αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον φίλο Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Mevlüt Çavuşoğlu. Τον καλωσορίζω στην Αθήνα και ελπίζω να μας δοθούν και άλλες ευκαιρίες στο μέλλον να κάνουμε αυτού του είδους τις δημιουργικές, ανοιχτές και ειλικρινείς συζητήσεις.
Εμείς και η κυβέρνησή μας, αλλά και η Ελλάδα συνολικά είμαστε υπέρ της ανάπτυξης – μέσα από δυσκολίες, συχνά – των ελληνοτουρκικών σχέσεων, στη βάση της καλής γειτονίας και του διεθνούς δικαίου.
Η Ελλάδα και η Τουρκία, στον βαθμό που μπορούν να λύσουν τα προβλήματά τους, θα αποτελέσουν ένα ισχυρό σταθεροποιητικό παράγοντα στην περιοχή.
Συζητήσαμε για τις επερχόμενες συναντήσεις μας, δηλαδή για τη Σύνοδο Κορυφής τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες, όπου η Ευρωπαϊκή Ένωση μαζί με την Τουρκία θα συζητήσει το προσφυγικό και, βέβαια, για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία, που γίνεται στη Σμύρνη στις 8 του μήνα.
Συζητήσαμε με τον Mevlüt για τα ζητήματα των σχέσεων ανάμεσα στην Τουρκία και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τις εμπειρίες που έχουμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και για τη συμφωνία συνδρομής του ΝΑΤΟ στην αντιμετώπιση του προσφυγικού.
Με την Τουρκία συζητάμε ιδιαίτερα την εξωτερική πτυχή του Κυπριακού που αφορά τις εκ των συνθηκών της Ζυρίχης και Λονδίνου εγγυήτριες δυνάμεις. Θέλουμε να βρεθεί λύση στο Κυπριακό που να ανταποκρίνεται στις ελπίδες, τους καημούς και τις προοπτικές τόσο των Τουρκοκυπρίων, όσο και των Ελληνοκυπρίων, να μπορούν να νιώθουν ότι ζουν στο σπίτι τους όλοι με ασφάλεια, σε ένα κυρίαρχο, ανεξάρτητο, ομοσπονδιακό, δικοινοτικό, διζωνικό κράτος.
Εκτός από το Κυπριακό, η λύση του οποίου θα είναι μια συμβολή και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, συζητήσαμε για την πορεία των διερευνητικών επαφών. Όπως ξέρετε, την προηγούμενη Τρίτη, δηλαδή πριν από τρεις μέρες, είχαμε τον 60ό γύρο αυτών των συζητήσεων, όπου ανταλλάξαμε σκέψεις και προτάσεις για τα ζητήματα που είναι αντικείμενο των διερευνητικών επαφών.
Όπως είναι φυσιολογικό, αντικείμενο της σημερινής μας συνάντησης ήταν και τα μεγάλα προβλήματα της περιοχής μας και πιο συγκεκριμένα τα προβλήματα που συνδέονται με τον πόλεμο στη Συρία, με την κατάσταση στο Ιράκ, αλλά και με την κατάσταση της Λιβύης. Είναι χώρες με διαφορετική γεωγραφική θέση. Εμείς θέλουμε και ελπίζουμε να σταματήσουν αυτοί οι πόλεμοι, να υπάρξει ειρήνη και να χτυπηθεί στη ρίζα του το προσφυγικό πρόβλημα που συναντάμε μπροστά μας.
Συζητήσαμε βέβαια, όπως είναι φυσιολογικό, και για τις περιοχές και τις χώρες που έχουν μεγάλες αρνητικές επιπτώσεις από τον πόλεμο και από το προσφυγικό. Αναφέρομαι ιδιαίτερα στον Λίβανο και στην Ιορδανία, αλλά και στα μεγάλα ζητήματα που αντιμετωπίζει η χώρα μας και η Τουρκία εξαιτίας του προσφυγικού.
Συμφωνήσαμε και οι δυο ότι το προσφυγικό δεν είναι θέμα Τουρκίας, δεν είναι θέμα Ελλάδας, ούτε μπορεί να περιοριστεί στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα στην ευρωπαϊκή του έκφραση, το οποίο αφορά ολόκληρη την Ευρώπη και βέβαια έχει σφραγίσει και την Ελλάδα και την Τουρκία.
Κουβεντιάσαμε και για τα ζητήματα συνεργασίας. Κουβεντιάζουμε δηλαδή και για τα προβλήματα που υπάρχουν στις σχέσεις μας και για τους τρόπους επίλυσής τους, αλλά συζητάμε πολύ περισσότερο για τα θετικά, για τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να αναπτύξουμε τις σχέσεις ανάμεσα στις δυο χώρες.
Μιλήσαμε για αυτήν τη συνεργασία, που θα είναι και αντικείμενο του Συμβουλίου στη Σμύρνη την Τρίτη. Είδαμε τις συμφωνίες που έγιναν στο παρελθόν. Ορισμένες από αυτές έχουν αρχίσει και τρέχουν μετά από τα τρία προηγούμενα Συμβούλια, σε ορισμένα θέματα όμως πρέπει να γίνει καλύτερη δουλειά για να υλοποιηθούν.
Η συνεργασία μας αφορά πάρα πολλούς τομείς. Πρώτα από όλα, ξέρουμε τη μεγάλη ανάπτυξη που έχει ο τουρισμός. Πάνω από 1.000.000 Τούρκοι τουρίστες έρχονται στην Ελλάδα και αναλογικά περισσότεροι Έλληνες, 700.000, πάνε στην Τουρκία.
Έχουμε τα μεγάλα σχέδια της ενεργειακής συνεργασίας που εκφράζονται πριν απ’ όλα στον αγωγό TAP και στον κάθετο διάδρομο, για τον οποίο πρόσφατα συμφωνήσαμε – και υπέγραψε ο αρμόδιος Υπουργός, ο Πάνος Σκουρλέτης – με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία.
Συζητήσαμε για το πώς μπορούμε να αναπτύξουμε τις εκατέρωθεν επενδύσεις και να αναστρέψουμε την τάση περιορισμού, λόγω της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα και των διεθνών προβλημάτων, του εμπορίου ανάμεσα στις δυο χώρες• πώς μπορούμε, δηλαδή, να συνεργαστούμε και στον τομέα της μεταποίησης.
Το πρόβλημα του προσφυγικού θα συζητηθεί πιο αναλυτικά τη Δευτέρα. Κάναμε μια προετοιμασία που είναι απαραίτητη για τις αντιπροσωπείες μας.
Κάναμε επίσης μια προετοιμασία, που ελπίζω ότι θα εκφραστεί θετικά και επιτυχώς την Τρίτη, όσον αφορά τη συνεργασία μας σε τομείς οικονομικής πολιτικής, κοινών οικονομικών σχεδίων.
Ανάμεσα σε αυτά θέλω να μιλήσω για δύο σχέδια που τα θεωρώ εξαιρετικής σημασίας, καθότι ξέρετε ότι είμαι οπαδός της ανάπτυξης των δικτύων διασύνδεσης των κρατών στην περιοχή.
Είναι το σχέδιο για ένα γρήγορο τρένο από την Κωνσταντινούπολη στη Θεσσαλονίκη – αν μπορούμε μέχρι και την Ηγουμενίτσα. Και είναι το σχέδιο ακτοπλοϊκής διασύνδεσης της Σμύρνης με τη Θεσσαλονίκη, που θα διευκολύνει τόσο τη μεταφορά προσώπων, όσο και εμπορευμάτων.
Η ενεργειακή, σιδηροδρομική και οδική διασύνδεση σε όλα τα Βαλκάνια και σε όλη την περιοχή και ειδικότερα με την Τουρκία συνιστά ένα δίκτυο που διευκολύνει τη σταθεροποίηση και την ασφάλεια, τη συνεργασία και την αλληλοκατανόηση στην περιοχή μας.
Πρέπει να σας πω ότι υπάρχουν πάντα και ζητήματα όπου έχουμε διαφορές, αλλά και ζητήματα που με κοινή αγωνία ψάχνουμε να τα αναπτύξουμε. Οι συζητήσεις μας γίνονται φιλικά, γίνονται σε πλαίσια αγωνίας να αναζητηθούν οι λύσεις και γι’ αυτό νομίζω ότι η σημερινή παρουσία του Mevlüt εδώ στο Υπουργείο μας και στην Αθήνα είναι μια συμβολή στην ανάπτυξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Είναι πολύ κουρασμένος, διότι συμμετείχε στην περιοδεία του Προέδρου της Τουρκίας κ. Erdogan σε τέσσερις χώρες της Αφρικής. Οι κατασκευαστικές τους εταιρείες πάνε καλύτερα από τις δικές μας και έτσι έχουν έργα και εκεί. Επέστρεψε τις πρωινές ώρες σήμερα από αυτό το μεγάλο ταξίδι και θέλω να τον ευχαριστήσω ιδιαίτερα για την επιμονή και υπομονή μετά από ένα τέτοιο ταξίδι να έρθει για να κάνουμε τις συζητήσεις μας. Είναι συζητήσεις φιλικές, γι’ αυτό, άλλη μια φορά, Mevlüt, σε καλωσορίζω στην Αθήνα. Είναι χαρά μας να σε έχουμε εδώ και να συζητάμε έτσι όπως πρέπει για τις σχέσεις ανάμεσα στα δυο κράτη και τους λαούς μας. Ευχαριστώ πολύ.
M. Cavusoglu: Αξιότιμε φίλε Νίκο, σε ευχαριστώ πολύ γι' αυτά που λες, για την ευγενέστατη πρόσκλησή σου, για την ωραία φιλοξενία. Θέλω να σε ευχαριστήσω για λογαριασμό δικό μου και όλης της αποστολής. Ήταν πολύ ευχάριστο το ότι ήρθαμε στην Αθήνα σήμερα και πρέπει να πω ότι χαίρομαι πάντα να σε βλέπω και να συνομιλώ μαζί σου.
Κανονικά η επίσκεψη αυτή θα ξεκινούσε σήμερα το πρωί, αλλά λόγω του ταξιδιού που κάναμε με τον Πρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας στις χώρες της Αφρικής, επιστρέψαμε στην Τουρκία σήμερα το πρωί, κάτι που καθυστέρησε και την έλευσή μας στην Ελλάδα. Στη συνέχεια θα έχουμε συνομιλίες και συνάντηση με τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας και με τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας κ. Αλέξη Τσίπρα.
Πριν αναφερθώ στο προσφυγικό θέμα, θα ήθελα να πω ότι η επίσκεψή μας στην Αφρική δεν ήταν μόνο θέμα διάνοιξης νέων πεδίων δράσης για τους Τούρκους κατασκευαστές, για τις κατασκευαστικές εταιρείες. Έχουμε ένα ευρύτατο πλαίσιο και πεδίο δράσης στην Αφρική, μεταξύ των οποίων είναι και η ανθρωπιστική βοήθεια που μπορούμε να παρέχουμε στις χώρες αυτές.
Στη συνέχεια θέλω να αναφέρω ότι στις συνομιλίες μας με τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών συζητήσαμε διάφορα διμερή και διεθνή θέματα. Επανεξετάσαμε την ημερήσια διάταξη του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη στη Σμύρνη, αλλά πριν από αυτό θα βρεθούμε πάλι μαζί στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα 7 Μαρτίου.
Ως προς τις διμερείς συνεργασίες, οι δυο Υπουργοί Εξωτερικών συμφωνήσαμε ότι δεν αρκεί στα Ανώτατα Συμβούλια να υπογράφουμε διάφορες συμφωνίες, αλλά ότι χρειάζεται αυτές οι συμφωνίες να υλοποιούνται.
Επίσης μιλήσαμε για έργα τα οποία θα βοηθήσουν την περαιτέρω οικονομική και εμπορική προσέγγιση των δύο χωρών, όπως είναι η ταχεία σιδηροδρομική γραμμή που θα συνδέει την Κωνσταντινούπολη με τη Θεσσαλονίκη, όπως είναι η γραμμή που θα συνδέει διά θαλάσσης τη Σμύρνη με τη Θεσσαλονίκη και θα πραγματοποιείται με εμπορευματικού τύπου πλοία.
Στο ενεργειακό επίπεδο, ο καθένας έχει τα οράματά του, τα όνειρά του. Καταλήξαμε ότι πλέον ρεαλιστικά εξ αυτών είναι ο TAP και ο ΤΑΝΑΡ και συμφωνήσαμε ότι η επιτάχυνση των έργων του ΤΑΝΑΡ θα βοηθήσει στην ανάπτυξη και στην επιτάχυνση του ΤΑΡ. Πιστεύουμε ότι θα πρέπει να διευθετηθούν και διάφορα θέματα που υπάρχουν και στις δυο πλευρές.
Ως προς το θέμα της Κύπρου και των ενεργειακών κοιτασμάτων τα οποία θα εκμεταλλευτεί η Κύπρος, το Ισραήλ και ενδεχομένως και η Αίγυπτος, η Τουρκία προτείνει να είναι το έδαφος για τη διαμετακόμιση αυτών των ενεργειακών κοιτασμάτων, του φυσικού αερίου κλπ.
Φυσικά ξέρουμε, και το είπαμε ξανά στην κατ’ ιδίαν συνάντησή μας, ότι υπάρχουν διαφορές και προβλήματα προς επίλυση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ωστόσο είναι πάρα πολύ θετικό ότι συνεχίζονται οι εργασίες των Επιτροπών για τις διερευνητικές συνομιλίες, μία συνάντηση των οποίων πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τρίτη. Και οι δυο πλευρές πιστεύουμε ότι θα πρέπει να αποφεύγουμε οποιαδήποτε παρέμβαση, οποιαδήποτε δήλωση, η οποία θα εντείνει το κλίμα που υπάρχει μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Οι δυο πλευρές συμφώνησαν επίσης ότι στο ζήτημα της επίλυσης του Κυπριακού υπάρχουν θέματα για τα οποία έχουν λόγο και η Μεγάλη Βρετανία και η Ελλάδα και η Τουρκία ως εγγυήτριες δυνάμεις, ωστόσο τον πρώτο λόγο έχει ο κυπριακός λαός, οι δυο κοινότητες και νομίζω ότι η λύση στο Κυπριακό πρέπει να είναι μια αποδεκτή και βιώσιμη λύση, διότι η λύση αυτή θα περάσει από ένα δημοψήφισμα, το οποίο πρέπει να έχει ένα θετικό αποτέλεσμα. Τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία, αλλά κυρίως οι δυο πλευρές στην Κύπρο θα πρέπει να καταλήξουν σε λύσεις οι οποίες μπορούν να γίνουν αποδεκτές από τις δυο κοινότητες. Ξέρω ότι ο φίλος μου ο Νίκος εκπροσωπώντας την Ελλάδα καταβάλλει τεράστια προσπάθεια σε αυτό τον τομέα.
Συζητήσαμε επίσης ενδελεχώς και θα συνεχίσουμε να συζητάμε για τα θέματα που αντιμετωπίζουμε στην ευρύτερη περιοχή, όπως αυτά της Συρίας και του Ιράκ. Πιστεύουμε ότι τα θέματα αυτά δεν αφορούν μόνο την Τουρκία και την Ελλάδα. Είναι θέματα παγκόσμιας και όχι μόνο ευρωπαϊκής εμβέλειας.
Ωστόσο, οι συνέπειες σε ανθρωπιστικό επίπεδο είναι τεράστιες και τις βιώνουν η Ελλάδα και η Τουρκία. Οφείλουμε να εξετάζουμε τι μπορούμε να κάνουμε εμείς ως Τουρκία, εσείς ως Ελλάδα και τι μπορούμε να κάνουμε σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Υπάρχει ένα κοινό πλαίσιο δράσης το οποίο αποφασίστηκε στα τέλη Νοεμβρίου. Όπως είπε προηγουμένως και ο Νίκος, το προσφυγικό θέμα δεν είναι ούτε τουρκικό, ούτε ελληνικό. Το θέμα μας είναι πώς θα το λύσουμε, πώς θα επιλυθεί αυτή η τεράστια ροή, αυτή η προσφυγική και ανθρωπιστική κρίση.
Πρέπει η κάθε μία πλευρά να πάρει τα μέτρα της. Εμείς έχουμε λάβει συγκεκριμένα μέτρα ως προς το θέμα της θεώρησης διαβατηρίων από τρίτες χώρες και είδαμε ότι οι συνέπειες αυτής της νέας νομοθεσίας είναι πάρα πολύ θετικές ως προς τη ροή προσφύγων μέσω Τουρκίας.
Βεβαίως, στηρίζουμε και θα στηρίζουμε πάντα τις νατοϊκές δυνάμεις οι οποίες επιχειρούν στο Αιγαίο για να συνδράμουν σε αυτή την κρίση του Προσφυγικού. Αξιολογούμε σε τακτά διαστήματα και τις διμερείς μας σχέσεις ειδικά στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών. Εμείς γνωρίζουμε και άλλη μια φορά επαναλαμβάνουμε ότι η Ελλάδα είναι ο γείτονας της Τουρκίας με τον οποίο θέλει, επιθυμεί η Τουρκία, να συνεργαστεί και θα πρέπει να εκμεταλλευόμαστε κάθε ευκαιρία για να μπορέσουμε να εμβαθύνουμε το ήδη υφιστάμενο πλαίσιο συνεργασίας.
Θα πρέπει να καταστήσουμε αυτό το πλαίσιο ακόμη πιο αποτελεσματικό. υπάρχουν βεβαίως θέματα και τα οποία αφορούν απευθείας την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει δικά της εσωτερικά προβλήματα.
Ο φίλος μου ο Νίκος είναι ένας πολιτικός που πραγματικά εκτιμώ, είναι ένας πολιτικός κι ένας σκεπτόμενος άνθρωπος ο οποίος αμφισβητεί την πεπατημένη και θέτει τα θέματα υπό διαφορετική οπτική γωνία και είναι μια στάση που εκτιμώ εξαιρετικά.
Ως εκ τούτου είχα την ευκαιρία και την τύχη να τον ακούσω ν’ αναλύει έστω εν συντομία το θέμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το θέμα της παγκόσμιας κατάστασης. Πιστεύω ότι η συνάντηση της Δευτέρας στις Βρυξέλλες και η συνάντησή μας την Τρίτη στη Σμύρνη, θα συμβάλλει έτι περαιτέρω στις διμερείς σχέσεις.
Δημοσιογράφος: Κύριε Υπουργέ Εξωτερικών της Τουρκίας ήθελα να ρωτήσω το εξής: Στο πλαίσιο της συνεργασίας και της συμβολής της Τουρκίας στην αντιμετώπιση του προβλήματος του προσφυγικού, θα ενεργοποιηθεί και θα υλοποιηθεί η συμφωνία που υπάρχει με την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση για την επανεισδοχή των παράτυπων μεταναστών;
Και η δεύτερη ερώτηση, επειδή αναφερθήκατε στη βελτίωση των σχέσεων και στο κλίμα εμπιστοσύνης που πρέπει να υπάρχει μεταξύ των δυο χωρών, ήθελα να ρωτήσω πώς θα συμβάλλει η Τουρκία όταν καθημερινά σχεδόν έχουμε παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου ακόμα και στη ζώνη των 6 ναυτικών μιλίων κι όταν πριν από ένα μήνα μόλις, στο νησί Κίναρος στην καρδιά του Αιγαίου, με αφορμή την πτώση ενός ελληνικού ελικοπτέρου που στοίχισε τη ζωή σε τρεις αξιωματικούς, η Τουρκία διεκδίκησε να κάνει αυτή την έρευνα και τη διάσωση. Αν δεν ξέρετε πού είναι η Κίναρος, θα μπορούσα να σας το μεταφέρω, είναι σα να θέλει η Ελλάδα να κάνει έρευνα και διάσωση στο Τσανάκαλε ή στη Μούγλα. Ευχαριστώ.
M. Cavusoglu: Ευχαριστώ πολύ. Εμείς έχουμε μια συμφωνία επανεισδοχής που υπογράψαμε με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία και με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και κάνουμε προετοιμασίες για να υπογράψουμε και άλλες συμφωνίες επανεισδοχής.
Έχουμε δεχθεί ένα μεγάλο μέρος των αιτήσεων που υποβλήθηκαν από την ελληνική πλευρά προς την Τουρκία για επανεισδοχή και επίσης έχουμε αλλάξει κάποιο νομικό πλαίσιο ως προς αυτό το θέμα και έχουμε τ’ αποτελέσματα αυτού. Νομίζω υπήρξαν 860 αιτήματα επανεισδοχής από την πλευρά της Ελλάδας προς την Τουρκία και έχουν γίνει αποδεκτά σε ποσοστό 99%. Δηλαδή σχεδόν όλα έχουν γίνει.
Ως προς τους αιτούντες άσυλο από τρίτες χώρες, προσπαθούμε και έχουμε ξεκινήσει μια σειρά συμφωνιών με τρίτες χώρες για επανεισδοχή. Όπως είναι το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μαρόκο. Και πιστεύω ότι το προσεχές διάστημα θα έχουμε την ευκαιρία να υλοποιήσουμε αυτές τις συμφωνίες επανεισδοχής που πηγαίνουν πολύ καλά και πρόκειται να υπογραφούν πολύ σύντομα.
Βεβαίως υπάρχει και η ανθρωπιστική διάθεση της τουρκικής συνεισφοράς στο προσφυγικό όπως οι καταυλισμοί που έχουμε χτίσει κοντά στα σύνορα με τη Συρία και όπου μπορούν να μείνουν οι Σύριοι, ο μεγάλος αριθμός των Συρίων προσφύγων.
Βεβαίως το δεύτερο θέμα είναι το θέμα των παραβιάσεων του εναέριου χώρου. Αναφέρομαι σε αυτό που είπα στην ομιλία μου, δηλαδή στις υπάρχουσες νομικές διαφορές μεταξύ των δυο χωρών.
Ωστόσο θέλω να υπογραμμίσω το εξής: Σε θέματα ανθρωπιστικής βοήθειας και σε θέματα συνεργασίας στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας, δεν εκμεταλλευόμαστε την ανθρώπινη δυστυχία για να μπορέσουμε να έχουμε πολιτικά οφέλη. Και αυτό έχει αποδειχθεί στο παρελθόν.
Όταν επλήγη η Τουρκία από μια φυσική καταστροφή όπως ήταν στους σεισμούς, οι πρώτοι που συνέδραμαν την Τουρκία ήταν οι γείτονές της οι Έλληνες. Θέλω να πω ότι τα θέματα που έχουν ανθρώπινη διάσταση δεν πρέπει να τα μπερδεύουμε με πολιτικά και νομικά ζητήματα. Το θέμα «ποιο είναι το δικό σου νησί ποιο είναι το δικό μου», όταν πρόκειται για θέματα διάσωσης, εκεί δε θέτουμε τέτοια θέματα.
Και νομίζω ότι πρέπει πολύ καλά να ξεχωρίσουμε την ανθρώπινη από την πολιτική διάσταση των ζητημάτων που αντιμετωπίζουμε. Ως εκ τούτου και μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε τις συνομιλίες μας με αυτό το πνεύμα.
N.Κοτζιάς: Ήθελα να πω ότι η μάχη ενάντια στο προσφυγικό πρόβλημα και όχι ενάντια στους πρόσφυγες, μερικοί τα μπερδεύουν στη χώρα μας, άλλο αντιμετωπίζω ένα πρόβλημα και άλλο αντιμετωπίζω ψυχές που χρειάζονται βοήθεια, σε αυτή τη μάχη αυτό που συμφωνήσαμε και με τον Υπουργό, είναι ότι χρειάζεται μια μεγάλη συστηματική αντιμετώπιση των νέων δικτύων που έχουν στηθεί, διακινητών, μαφιόζικων δομών, που ο τζίρος τους αυτή τη στιγμή υπολογίζεται στα 6 δισεκατομμύρια.
Το προσφυγικό έμπλεξε και με την παράνομη μπίζνα. Και αυτό θέλει επίσης μια ιδιαίτερη αντιμετώπιση και μια συνεργασία.
Όσον αφορά τα προβλήματα στο Αιγαίο, οι διερευνητικές γίνονται γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο. Για να συμφωνήσουμε πώς θα το υπερβούμε. Η Ελλάδα δεν είναι αναθεωρητική δύναμη, πιστεύει στην καλή γειτνίαση και στην εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου.
Δημοσιογράφος: Είμαι από την Ανδριανούπολη και είχα πάρει μια συνέντευξη από τον κ. Υπουργό. Το ερώτημά μου αφορά το Κυπριακό. Στις συνομιλίες για το Κυπριακό, θα ήθελα να σας ρωτήσω πώς αξιολογείτε την πρόοδο που έχει καταγραφεί σε αυτό το θέμα; Εάν είστε αισιόδοξος; Θα ήθελα να ακούσω την άποψή σας εξοχότατε κ. Υπουργέ.
N.Κοτζιάς: Έχω την κακή συνήθεια όταν μου παίρνουν συνέντευξη να παίρνω και εγώ συνέντευξη. Ρωτάω και εγώ, γιατί νομίζω ότι ο μεγάλος πλούτος στη ζωή είναι να γνωρίζεις ανθρώπους. Αυτό είναι το πιο σημαντικό και από τα λεφτά και από την εξουσία. Είναι οι άνθρωποι και να τους γνωρίζει κανείς.
Αλλά επειδή στην Ανδριανούπολη ήταν να γίνει μια συνάντηση Βουλγαρίας – Ελλάδος – Τουρκίας για τα νερά του Έβρου που η Βουλγαρία δεν μπόρεσε να παρευρεθεί και δεν έγινε τελικά, είχαμε μια συζήτηση πριν με τον συνάδελφό μου τον Mevlut, ότι γνώρισα ένα δημοσιογράφο που είναι από την Ανδριανούπολη και νάτον κάθεται πρώτη – πρώτη σειρά. Εξ ου και το σχόλιο.
Όπως λέω και στις συνεντεύξεις που δίνω και στον τουρκικό Τύπο που έχει την καλοσύνη να με ρωτάει συχνά, το ερώτημα δεν είναι εάν είμαι αισιόδοξος ή όχι. Το ερώτημα είναι ότι πρέπει να δουλέψουμε με τέτοιο τρόπο ώστε να είμαστε αισιόδοξοι. Δηλαδή η αισιοδοξία προκύπτει από τη συμβολή μας στο να λυθούν ζητήματα.
Εμείς όπως ξέρετε, η Ελλάδα, δεν ανακατεύεται στην εσωτερική πτυχή του Κυπριακού, διότι αυτό είναι ένα ζήτημα της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι ένα ζήτημα της ελληνοκυπριακής και της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Εμείς ομιλούμε όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις του Κυπριακού, στα θέματα που συνδέονται με την ιδιότητά μας ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ως εγγυήτριας δύναμη, μαζί με την Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο πάνω σε αυτό. Γνωρίζετε τη θέση μου ότι εμείς αυτό το καθεστώς το θεωρούμε αναχρονιστικό, ότι τα παράγωγα αυτού του καθεστώτος πρέπει να καταργηθούν. Αυτά είναι ζητήματα που τα συζητάμε με τον Mevlut πολύ συχνά, πολύ συχνότερα απ’ ό,τι φαίνεται στη δημοσιότητα. Διότι ξέρετε, η εξωτερική πολιτική δεν είναι χώρος δημοσίων σχέσεων, ούτε χώρος για να δείξουμε εάν δουλεύουμε ή όχι. Είναι χώρος, ο οποίος θέλει και τη σιωπή και την ηρεμία και τη νηφαλιότητα και τη διαμόρφωση καλών σχέσεων που εμείς έχουμε ανάμεσα σε ανθρώπους ώστε να μπορούν με εμπιστοσύνη μεταξύ τους να συμβάλουν στη λύση ζητημάτων.
Τώρα, εάν έχει κάνει πρόοδο. Νομίζω, όσο μπορώ να παρακολουθώ και όσο δικαιούμαι, ότι σε πολλές πτυχές που αφορούν το Κυπριακό, εσωτερικές πτυχές, οι δυο πλευρές έχουν κάνει πρόοδο και υπάρχει μια σειρά από προσεγγίσεις που μπορούν να διευκολύνουν τη συνολική συμφωνία.
Το Κυπριακό, επειδή αυτά έχουν συζητηθεί, ή συζητιούνται προς το τέλος τους, έρχεται στα μεγάλα θέματα. Εδαφικό, οικονομική πτυχή της λύσης του προβλήματος, διακυβέρνηση, εγγυήσεις, παρουσία ξένων στρατευμάτων, έρχονται τα πιο δύσκολα, αλλά η προετοιμασία που έχει γίνει στα υπόλοιπα, είναι καλή.
Και αυτό που είπε ο Mevlut που συμφωνούμε οι δυο μας, είναι ότι πρέπει η λύση να θεωρηθεί δίκαια και αποδοτική και για τις δυο πλευρές, για τις δυο κοινότητες της Κύπρου, αλλά και για τις τρεις μικρές μειονότητες, όπως συνηθίζω εγώ να υπογραμμίζω. Μαρωνίτες, Λατίνους και Αρμένιους. Μικρές κοινότητες, αλλά υπαρκτές. Έχουν κι αυτοί τα δικαιώματά τους.
Η λύση πρέπει να είναι τέτοια που και οι δυο και οι Τουρκοκύπριοι και οι Ελληνοκύπριοι και όλοι οι άλλοι να νιώθουν ότι είναι το σπίτι τους, ότι αξίζει να το υπερασπιστούν, να το αναπτύξουν, ότι μπορούν να ονειρεύονται ότι τα παιδιά τους θα μείνουν, θα μεγαλώσουν, θα προκόψουν, που λέμε στην Ελλάδα, σε αυτό το νησί. Να έχουν και οι δυο αισθήματα ασφάλειας και να εξαλειφθεί κάθε αίσθημα φόβου εξαιτίας πολλών ιστορικών παραγόντων που δεν είναι της στιγμής. Έχω μιλήσει κατά καιρούς δημόσια γι’ αυτά. Πέρσι πρώτη φορά εξερχόμενος από τον ΟΗΕ μίλησα περί αυτών των ζητημάτων.
Αυτό που θέλω να πω είναι για άλλη μια φορά, ο ρόλος ο δικός μας είναι να βοηθήσουμε σε μια σωστή λύση, στη βάση του διεθνούς δικαίου, των πανανθρώπινων αξιών, των επιλογών που κάνουν οι ίδιοι οι Κύπριοι.
Έχουμε κάνει βήματα, πρέπει να βρούμε τον τρόπο να λύσουμε πιο δύσκολα ζητήματα. Η κουβέντα που κάνουμε, δίνει το δικαίωμα να νιώθει κανείς ότι έχει το δικαίωμα να δημιουργήσει την αισιοδοξία και μια καλή λύση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου